Μία ιστορία που έληξε άδοξα…
Δεν γινόταν αλλιώς, δυστυχώς. Από την ώρα που κοινοποιήσαμε την καμπάνια με την συλλογή υπογραφών για την δημιουργία Μουσείου Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, συνέβησαν τα εξής πρωτότυπα:
1. Ανταποκρίθηκε ένας ελάχιστος αριθμός αναγνωστών, τόσο ελάχιστος που ντρέπομαι και να τον αναφέρω. Ακόμη και εκείνοι που στο παρελθόν και off the record είχαν ενθουσιαστεί με την ιδέα, αρνήθηκαν να βάλουν την υπογραφή τους.
2. Το υπουργείο πολιτισμού δεν καταδέχθηκε να ασχοληθεί με την πρόταση η οποία δεν πρωτοκολλήθηκε καν, έτσι για τα μάτια τού κόσμου.
3. Ξεκίνησαν επιθέσεις από το “λογοτεχνικό” σινάφι, με κατηγορίες για προσωπική προβολή, πολλή ειρωνεία, αλλά και διαφωνίες επί τής ουσίας για την αναγκαιότητα ή μή τής ύπαρξης ενός τέτοιου μουσείου.
Δεν τα έχω ανάγκη όλα αυτά, δεν τα χρειάζομαι. Η καμπάνια σταματά εδώ. Ευχαριστώ πολύ όλους εκείνους τους ολίγους σε αριθμό που ανταποκρίθηκαν και μάλιστα με ενθουσιασμό στην πρόταση. Η πρόταση που παραμένει εδώ προς ανάγνωση και ενημέρωση, παραμένει για καθαρά ιστορικούς λόγους.
Ίσως κάποια στιγμή, στο μέλλον.
Με θερμές ευχαριστίες,
Η ιδέα για ένα μουσείο Νεοελληνικής Λογοτεχνίας πρωτοδιατυπώθηκε από τον Μάνο Τασάκο το 2021. Παρά την μικρή Ιστορία τής Νεοελληνικής λογοτεχνίας, πρόκειται για ένα έργο φιλόδοξο, ιδιαιτέρως απαιτητικό και με πολλά προβλήματα στην υλοποίησή του, καθώς δεν πρόκειται απλώς για την “μουσειακή” έκθεση πέντε ή δέκα λογοτεχνών, αλλά για την αποτύπωση των καλύτερων έργων τα τελευταία διακόσια χρόνια με σύγχρονα τεχνολογικά εργαλεία και αμφίδρομη σχέση με τους επισκέπτες.
Σήμερα παραθέτουμε την αρχική υποβολή πρότασης προς το υπουργείο πολιτισμού. Ακόμη και στην περίπτωση που εκδηλωθεί κάποιο ενδιαφέρον από την Πολιτεία, θα χρειαστεί πολύ καιρός για την διαμόρφωση αναλυτικών μελετών, προτάσεων, σχεδίων, σύσταση εκτελεστικής επιτροπής κλπ. Εκείνο όμως που έχει σημασία είναι να ξεκινήσει έστω και αργά η υλοποίηση τού προγράμματος.
Καθώς το πιθανότερο είναι να εισπράξουμε άρνηση ή και αδιαφορία, σκεφτήκαμε ότι ένα τέτοιο αίτημα γίνεται πιο δυνατό και πιο εύκολο όταν έχει την υποστήριξη των πολλών. Εάν λοιπόν συμφωνείτε με την πρόταση αυτή, μπορείτε να δηλώσετε την στήριξή σας “υπογράφοντας” στο τέλος τού κειμένου.
Ακολουθεί η αρχική επιστολή προς το Υπουργείο Πολιτισμού.
Υποβολή αρχικής πρότασης για εκδήλωση ενδιαφέροντος
Η Νεοελληνική λογοτεχνία δεν μετράει πολλά χρόνια ζωής, εάν αποδεχτούμε ως αφετηριακό σημείο την ποίηση τού Σολωμού και τού Κάλβου. Και παρά το γεγονός ότι στην πεζογραφία οι επιδόσεις της δεν είναι οι ευτυχέστερες, (με φωτεινές εξαιρέσεις, κυρίως στο διήγημα), στην ποίηση έχει να παρουσιάσει άξια δημιουργήματα. Και δεν αναφέρομαι μοναχά στα δύο Νόμπελ λογοτεχνίας.
Η πρόταση αφορά την δημιουργία ενός Μουσείου Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, στο οποίο θα παρουσιάζονται με σύγχρονους μεθόδους τέσσερα πεδία:
- Πεζογραφία
- Ποίηση
- Λογοτεχνικό Δοκίμιο
- Λογοτεχνική Κριτική
Τα πεδία αυτά μπορεί να συμπλέκονται ή και να αλληλοσυμπληρώνονται.
Δεν αναφέρομαι σε ένα μουσείο πάνω στα γνωστά πρότυπα, έναν χώρο δηλαδή ακίνητο, απολύτως εκθεματικό και μονόπλευρο προς την πλευρά τού επισκέπτη. Αναφέρομαι σε έναν χώρο που, βεβαίως θα φιλοξενεί την μόνιμη έκθεσή του, αλλά ταυτόχρονα θα δίνει την δυνατότητα με αυστηρά κριτήρια, παρουσιάσεων, εκδηλώσεων, αναγνώσεων, προβολών και μικρών θεατρικών αναπαραστάσεων.
Το Μουσείο αυτό μπορεί να περιλαμβάνει, (κατάλογος μη εξαντλητικός):
- Φωτογραφικό Υλικό σχετικό με την Ελληνική Λογοτεχνία και τους συγγραφείς της
- Αναλυτικά βιογραφικά συγγραφέων από όλα τα πεδία
- Αποσπάσματα έργου, (πεζογραφία) και ολόκληρα έργα (ποίηση)
- Προσωπικά αντικείμενα συγγραφέων, (όπου φυσικά αυτό είναι δυνατόν)
- Συνεντεύξεις, έντυπες και ηλεκτρονικές, συγγραφέων
- Πρώτες εκδόσεις βιβλίων και χειρόγραφα
- Αλληλογραφία και συζητήσεις ανάμεσα σε συγγραφείς
- Σύντομα βίντεο με αφιερώματα σε συγγραφείς, ελληνικά και ξενόγλωσσα
- Αντίγραφα εφημερίδων και περιοδικών με σχετικά λογοτεχνικά αφιερώματα και άρθρα
- κ.ά.
Το μόνιμο αυτό υλικό μπορεί να συμπληρώνεται με:
- Συζητήσεις για λογοτεχνικά έργα
- Παρουσιάσεις μία φορά την εβδομάδα νέων συγγραφέων με σύντομες αναγνώσεις τού έργου τους και επακόλουθες συζητήσεις με το κοινό
- Προβολές ταινιών που βασίστηκαν σε έργα Ελλήνων συγγραφέων
- Ομιλίες θεματικές, καθώς κάθε έτος μπορεί να είναι αφιερωμένο σε έναν συγκεκριμένο συγγραφέα
- Σύντομα θεατρικά βασισμένα στο διήγημα ή την ποίηση
- Μία φορά τον μήνα συζήτηση με τίτλο «Αμφισβητώ…», όπου φιλόλογοι, κριτικοί κλπ, θα παρουσιάζουν τις ενστάσεις τους για την ποιότητα τού έργου ενός συγγραφέα
- Μουσικές εκδηλώσεις με συνθέσεις βασισμένες στην Ελληνική ποίηση
- κ,ά.
Όλα τα παραπάνω μπορούν αν αναλυθούν και να παρουσιαστούν εκτενέστερα, εφόσον εκδηλωθεί αρχικό ενδιαφέρον από την πλευρά σας. Αυτονόητο επίσης ότι οι περισσότερες πληροφορίες που θα υπάρχουν στο μουσείο, θα πρέπει να είναι τουλάχιστον δίγλωσσες, καθώς ο χώρος θα μπορούσε να αποτελέσει ειδικό τουριστικό προορισμό, άλλωστε πολλοί από τους συγγραφείς που θα φιλοξενούνται εκεί είναι γνωστοί και δημοφιλείς και στο εξωτερικό.
Η ανάληψη τού έργου, (που βεβαίως είναι και κοπιώδης και πολύχρονη), θα πρέπει να γίνει εξ’ ολοκλήρου από το Υπουργείο Πολιτισμού, ανεξαρτήτως εάν στην πορεία υπάρξει η δυνατότητα χορηγιών από ιδιώτες. Αυτό προϋποθέτει την διάθεση εκθεσιακού χώρου κατά προτίμηση στο κέντρο τής Αθήνας, (ένα από τα εκατοντάδες δημόσια κτίρια θα μπορούσε να αξιοποιηθεί με αυτόν τον τρόπο) και την οικονομική κάλυψη τού έργου με έναν κατά προσέγγιση προϋπολογισμό βασισμένο στην απαραίτητη οικονομοτεχνική μελέτη από τις υπηρεσίες τού Υπουργείου ή από ανεξάρτητη υπηρεσία. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να αποφευχθεί πάση θυσία η εμπλοκή και η παραχώρηση δικαιωμάτων σε ιδιώτη, (όπως έγινε με το αρχείο Καβάφη), που θα περιόριζε τις εκθεσιακές επιλογές, αλλά και θα αλλοίωνε την αξιολογική κρίση στην παρουσίαση τού λογοτεχνικού έργου.
Στην περίπτωση εκδήλωσης ενδιαφέροντος εκ μέρους σας, είναι η απαραίτητη η συγκρότηση εκτελεστικής επιτροπής, η οποία και θα αναλάβει την όλη προετοιμασία τού έργου και τον λεπτομερέστατο σχεδιασμό του.
Με εκτίμηση
